Weet je zeker dat je kind niet aan het spelen is?
Spelen wordt vaak omschreven als gedrag met kenmerken zoals vrijwillige deelname, plezier, motivatie, doen-alsof, en focus op het proces in plaats van op het eindresultaat. Hoe meer een activiteit aan deze kenmerken voldoet, hoe meer we het als spel beschouwen. Maar meestal is het de volwassene die bepaalt of een kind "aan het spelen" is of niet – en dat is best subjectief! Want wat wij zien als spel, is niet altijd wat zij als spel ervaren. Voor jonge kinderen betekent spelen iets wat ze zelf kiezen en waar ze controle over hebben. En geloof het of niet: ze hoeven het niet eens per se leuk te vinden! Dus voordat je denkt “hij speelt niet”, kijk nog eens goed: misschien is je kind wél aan het spelen. 😉
Bovendien kunnen kinderen spelen met alledaagse voorwerpen. Dat gebeurt vaak bij peuters die volop aan het ontdekken zijn, of bij kinderen met een rijke fantasie. 👍 Speelgoed is uiteindelijk gewoon een hulpmiddel – het is er om spel te ondersteunen, niet om het te bepalen. En nee, speelgoed hoeft niet altijd gebruikt te worden zoals de fabrikant het bedoelde.
Wat kan je kind tegenhouden om met zijn speelgoed te spelen?
- Te weinig tijd om vrij te spelen. Veel experts raden aan om kinderen minstens één uur per dag de tijd te geven voor vrij en ongestructureerd spel. Sommige onderzoekers gaan zelfs verder: ze stellen dat kinderen blokken van 1 à 2 uur nodig hebben om écht in hun spel te duiken – liefst meerdere keren per dag.
- Jou nodig hebben. Soms heeft je kind een duwtje in de rug nodig om te beginnen spelen: jouw aandacht, jouw geruststelling, of jouw hulp om een spel te begrijpen of erbij te blijven.
- Speelgoed vergeten dat niet zichtbaar of bereikbaar is. Spelen gaat makkelijker als je kind zelfstandig bij zijn speelgoed kan. Maak het toegankelijk in een open kast, haal speelgoed uit verpakkingen, en richt gezellige speelplekjes in – niet alleen in zijn kamer, maar ook in de woonkamer, waar jullie samen tijd doorbrengen.
- Te veel speelgoed! 😱 In 2017 bleek uit een studie in Los Angeles dat gezinnen gemiddeld 132 stuks speelgoed in huis hadden die zichtbaar waren. Veel experts zijn het erover eens: minder is meer. Maar wat is dan een goed aantal? Onderzoek van Alexia Metz (Universiteit van Toledo) toonde aan dat peuters tussen 18 en 30 maanden beter en langer speelden met slechts 4 verschillende speelgoedjes. ✅ Dus hoe pak je dat aan? Je kunt zelf een speelgoedrotatie invoeren (wissel regelmatig wat er beschikbaar is), of je kiest een duurzamer alternatief: leen speelgoed bij een speel-o-theek (speelotheek of ludotheek)!
Heeft je kind het “juiste” speelgoed?
De speelgoedmarkt is overweldigend 😵 Er zijn zóveel keuzes... en helaas zijn veel populaire producten ontworpen om kinderen passief bezig te houden zoals plastic speelgoed met een schermpje of knopje. Even kritisch naar het speelgoed kijken? 😈 Speelgoed is waardevol als het:**
- De ontwikkeling of creativiteit stimuleert. Dus liever geen speelgoed waar je alleen maar op een knop drukt en steeds hetzelfde liedje hoort – daar leert je kind niets van. Spelen is juist dé manier waarop kinderen leren en de wereld verkennen! Kies dus voor educatief speelgoed, of open-einde speelgoed dat het vrije spel aanmoedigt.
- Aansluit bij de ontwikkelingsfase van je kind. 🎯 Te moeilijk? Dan raakt je kind gefrustreerd of bang. Te makkelijk? Dan verliest het snel zijn interesse. De sleutel is: het juiste spel, op het juiste moment.
- Variatie biedt en nieuwsgierigheid prikkelt. ✨ Blijf je kind verrassen! Ook al houdt je peuter enorm van poppen, het is goed om andere dingen aan te bieden. Bijvoorbeeld: een paar dierenfiguren erbij en er ontstaan ineens nieuwe verhalen én nieuw vocabulaire! Je kunt ook variëren in het soort spelletjes: open-einde speelgoed dat de fantasie prikkelt, denkspeelgoed dat het brein uitdaagt, spelletjes met regels voor sociale interactie, speelgoed voor fijne motoriek en handvaardigheid, buitenactiviteiten die goed zijn voor de grove motoriek.
Kortom, zorg voor een evenwichtige en inspirerende speelomgeving. ⚖️ Hoe? Praktische tips om het spel van je kind te ondersteunen:
- Maak rubrieken in de verlanglijst voor verjaardagen of feestdagen, zo houd je balans in soorten speelgoed én thema’s.
- Ruil speelgoed uit met vrienden of familie die kinderen van dezelfde leeftijd hebben. Een mooie les in delen en zorg dragen voor andermans spullen!
- Word lid van een ludotheek! In plaats van kopen, kun je speelgoed lenen – ideaal voor variatie zonder bergen spullen. Bij mijn educatieve speelotheek Lil’ Discoveries, bied ik thematische speelboxen aan met een mix van 5 speelgoed om de nieuwsgierigheid van kinderen te prikkelen. En ouders kunnen na 2 maanden de speelbox omruilen! Woon je in Nederland? Neem gerust een kijkje naar mijn aanbod 👀
